STOSOWANIE GRANULOWANYCH NAWOZÓW ORGANICZNYCH

Aby uzyskać wysokie plony o wysokiej jakości stosuje się obecnie intensywne technologie upraw rolnych. Intensywne rolnictwo powoduje jednak problemy, którego skutki mogą być trudne do przezwyciężenia. Nieodpowiedni system płodozmianowy, lub jego brak, rosnące zajmowanie ziemi oraz używanie nawozów mineralnych oraz środków ochrony roślin sprawiają, że w glebie zmniejsza się ilość składników organicznych i pogarsza się jej skład. W ten sposób gleba traci dobrą strukturę. Gleba ma mniejszą pojemność polową, pogarszają się jej właściwości cieplne, zmniejsza ilość kationów wymiennych, za to zwiększa ilość metali ciężkich oraz toksyn. Zmienia się także ilość i rodzaj mikroorganizmów, zmniejsza ilość najważniejszych enzymów glebowych, bardzo istotnych dla mineralizacji nierozłożonych resztek roślin.
Starą wypróbowaną i sprawdzoną metodą rolników na odtworzenie w glebie składników organicznych jest obornik: jego powolne działanie jest skuteczne przez 3-4 lata. Każdy rolnik potwierdzi, że obornik to naturalny i wartościowy nawóz, choć w niewygodnej do stosowania formie. Cenne właściwości obornika zachęciły przedsiębiorców i naukowców do zastanowienia się, jak usunąć niedogodności w stosowaniu tego nawozu. Już pod koniec zeszłego stulecia pojawiły się granulowane nawozy organiczne, tj. przetworzony i wzbogacony suchy granulowany obornik. Taki nawóz jest wygodny w stosowaniu, nie wydziela niemiłego zapachu, nie ma w sobie nasion chwastów ani patogenów, jego skład jest dobrze znany, a w porównaniu z obornikiem posiada 4,3 razy więcej azotu (N), 4 razy więcej fosforu (P2O5) i nawet 8,2 razy więcej potasu (K2O). Naukowcy nie zalecają jednak nawożenia roślin świeżym obornikiem, ponieważ znajdujący się w nim azot amoniakalny pali korzenie roślin, rośliny giną lub stają się cieńsze, dlatego też takie uprawy przynoszą straty. Aby rozwiązać ten problem tworzone są technologie granulacji obornika. W Europie Zachodniej technologie granulacji obornika są wykorzystywane od dawna, na Litwie wykorzystuje się je dopiero od kilku lat. Nawożenie granulowanym nawozem poprawia żywotność gleby i zwiększa ilość próchnicy. Zwiększona ilość próchnicy w glebie sprawia, że poprawia się szereg czynników żyzności gleby: właściwości fizyczne, chemiczne i mikrobiologiczne gleby, reżim wodny i cieplny oraz napowietrzenie gleby, co skutkuje wzrostem plonów.
Główny wpływ składników odżywczych na roślinę
Azot – najważniejszy pierwiastek bez którego roślina nie może rosnąć i rozwijać się. Wchodzi w skład wszystkich aminokwasów, reguluje procesy asymilacji i jest częścią chlorofilu. Przy niedoborze azotu zwalnia się tempo wzrostu roślin, zmniejsza się ilość chlorofilu, liście stają się małe, podłużne, jasnozielone a potem żółkną. Oznaki niedoboru azotu są najbardziej widoczne, kiedy pogoda jest chłodna i deszczowa. Rośliny przyswajają azot z gleby w postaci jonów azotanu (NOˉ3), amonu (NH+ 4).
Fosfor – pierwiastek, który wspiera kształtowanie się sytemu korzeniowego roślin oraz reguluje tworzenie się pąków generatywnych. Jest szczególnie ważny dla procesów fotosyntezy, oddychania i utleniania oraz do wymiany znajdujących się w roślinach materiałów i energii. Przy niedoborze fosforu liście bywają małe o fioletowym lub czerwonym zabarwieniu, dolne krawędzie liści są ciemnobrązowe, zawinięte do góry. W glebach o odczynie neutralnym i zasadowym rośliny przyswajają najczęściej fosfor w formie wodofosforanu (HPO4) 2
Potas – reguluje transport i syntezę substancji odżywczych w komórkach roślinnych, pomaga także w tworzeniu się pąków kwiatowych. Jest istotnym czynnikiem dla normalnego i zdrowego wzrostu i rozwoju rośliny. Bierze także udział w procesach fotosyntezy, syntezy i wymiany substancji organicznych i cukrów, zwiększa koncentrację soli w sokach roślinnych, co powoduje, że roślina jest bardziej odporna na mróz, suszę oraz inne niekorzystne warunki. Przy niedoborze potasu liście roślin zaczynają być pofałdowane, stają się ciemnozielone z niebieskawym odcieniem, później dolne brzegi liści zaczynają brązowieć; liście roślin, które odczuwają niedobór potasu przez dłuższy czas zaczynają schnąć na obrzeżach. Rośliny pobierają potas w formie jonów K+.
Kwasy humusowe – poprawiają i optymalizują pobór substancji odżywczych i wody z gleby. Regularnie stosowane kwasy humusowe poprawiają wodochłonność gleby, co oznacza, że można znacznie ograniczyć stosowanie wody. Zwiększa właściwości buforowe gleb. Pomaga zatrzymać w strefie korzeniowej rozpuszczalne nawozy nieorganiczne i zmniejsza ich wypłukiwanie. Poprawia pobór pierwiastków (N,P,K,+Fe, Zn, Cu i innych mikroelementów) z gleby. Zwiększa i poprawia przyswajanie składników odżywczych.
Kwas fulwowy – jest głównym „aktywnym” składnikiem kwasu humusowego. To siła napędowa wszystkich humianów. Biologicznie bardziej aktywny niż kwasy humusowe, posiada więcej tlenu, mniej dwutlenku węgla i jest znacznie bardziej kwasowy niż kwasy humusowe. Kwas fulwowy ma mniejszą masę molekularną, przez co jest bardziej mobilny i umożliwia lepszą wymianę substancji w roślinie. Kwas fulwowy to „błyskawiczne pożywienie”, w dodatku szybko rozpuszczalne w wodzie. Niesamowicie chłonna substancja, która niczym gąbka pochłania herbicydy, pestycydy, fungicydy, toksyny i pozostałości zanieczyszczonej przez przemysł wody i chroni glebę przed utratą żyzności. Potrafi rozpuszczać nierozpuszczalne substancje. Poprawia przyswajalność potasu i dwutlenku krzemu, które wzmacniają ścianki komórek.
Kwasy fulwowe i humusowe polepszają wzrost roślin – pochłaniają, przenoszą i mobilizują w glebie substancje odżywcze mające wpływ na wzrost roślin, a także ułatwiają przyswajalność tych substancji przez korzenie. Znacznie zmniejszają odparowywanie wody i zwiększają przyswajalność wody przez rośliny w czasie suszy. W przypadku większego pH, koloidy w glebie wiążą większość substancji odżywczych, zwłaszcza takich mikroelementów jak Fe i Cu i ułatwiają ich przyswajalność.